visie

De bedrijfsvoering van een school: samen sterk

Onderwijs en leiderschap, Onderwijs management

Een school is eigenlijk net een bedrijf, toch? Om een sterk product of een goede dienst te kunnen leveren moet je intern goed op elkaar ingespeeld zijn en van elkaar weten wie wat doet. Het OOP, het OP en de directie hebben allemaal een belangrijke taak in die samenwerking. Jammer dat je dan toch nog vaak een “wij-zij-cultuur” ziet op scholen. Docenten geven af op het management, want “die zitten daar maar snode, onrealistische plannen te maken.” Het OP voelt zich vaak niet gesteund door de docenten, want “ze denken dat ze meer zijn dan wij.” De directie snapt op haar beurt niet waarom al die docenten nou zo moeilijk doen: “je hoeft toch alleen maar je lessen te geven en je aan de plannen te houden”?. Misschien een beetje zwart-wit, maar voor vele scholen wel herkenbaar denk ik. In mijn optiek is het allemaal terug te voeren naar communicatie en wederzijds begrip. Nu zijn dat hele brede begrippen en is het zaak om deze dus inhoud te geven.

Voordat je elkaar kunt begrijpen en waarderen zul je eerst moeten weten wat de ander allemaal doet. Waar bestaan je werkzaamheden uit? Wat doe je allemaal op een dag? Door het voor elkaar inzichtelijk te maken zie je wat de ander doet en waar hij of zij tegenaan loopt. Vaak is de erkenning al voldoende om meer begrip en bereidheid om elkaar te helpen te laten ontstaan.

Om de visie echt tot leven te brengen is het vervolgens belangrijk dat iedereen binnen de organisatie gaat kijken naar wat er daadwerkelijk in de brochure staat om vervolgens betekenis te geven aan die mooie woorden. Wat doe jij binnen de organisatie en hoe past dat bij de visie? Wat zou je kunnen veranderen om de invulling van je takenpakket beter aan te laten sluiten bij die visie? Vragen die je in een kleinere groep bestaande uit mensen uit alle drie de groepen, OOP, OP en directie/management, heel goed kunt beantwoorden. Door regelmatig tijd te maken voor dit soort sessies wordt het mogelijk om de visie uit te werken in concrete acties en handelingen en om deze visie vervolgens te verbinden met werkzaamheden, taken en functies binnen de gehele school. Op die manier wordt het daadwerkelijk een onderdeel van de dagelijkse gang van zaken.

Bijeenkomsten als deze moeten natuurlijk gestructureerd geleid worden, met een duidelijke kop-romp-staart, een te beheersen actielijst en duidelijkheid in eigenaarschap. Dergelijke activiteiten kunnen onder meer de volgende voordelen opleveren:

  • Er ontstaat meer begrip voor elkaar, wat de sfeer zal bevorderen.
  • Het wordt duidelijk welke activiteiten heel belangrijk zijn voor de identiteit van de school, maar ook welke activiteiten minder belangrijk zijn en misschien geschrapt kunnen worden.
  • Opbrengst gericht werken ontstaat op een meer natuurlijke manier.
  • Er kan effectiever gewerkt worden als er meer inzicht in werkzaamheden komt. Dit kan zorgen voor besparingen en bezuinigingen die ook echt effectief zijn en het onderwijs niet schaden.

Het doel moet altijd het zorgen voor een optimale leer- en leefomgeving voor leerlingen zijn. Hoe lastig het soms intern ook is, naar buiten moet de school als een sterk team overkomen, als een team waar je je kind met een gerust hart en vol vertrouwen laat leren en verblijven. Tevreden leerlingen en ouders zorgen voor een boost en voor continuïteit en daar zijn we natuurlijk allemaal naar op zoek.

Nog even over die visie…

Onderwijs management

Visie? Ik heb heus een visie! Het lijkt wel of je sommige mensen persoonlijk beledigt als je hen vraagt naar hun (onderwijs) visie. Dat is nooit mijn bedoeling, maar ik heb het wel graag over je visie. En dan vooral over wat je precies bedoelt, wat je er exact mee wilt en hoe je denkt die visie te realiseren en uit te dragen. Volgens mij is dat ook de bedoeling van gesprekken over visie en visie exercities…

Als onderdeel van het MT heb ik in een turbulente tijd veel van dit soort oefeningen mogen meemaken, onder leiding van twee (interim) rectoren. Ik heb er veel van geleerd. Het heeft me veel gebracht, ook frustratie. Het bracht me op de volgende vraag: waarom wil je eigenlijk een visie formuleren?

Voor mij is het ontwikkelen van een gezamenlijke onderwijsvisie een noodzakelijk startpunt. Je moet weten wat je wilt, wat je belangrijk vindt en wat voor iemand, docent of school je wilt en vooral kunt zijn. Maar het belangrijkste komt eigenlijk pas daarna… Wat doe je om die visie uit te dragen? Wat zijn je doelen waar je voor gaat werken? Wat zijn de plannen waarmee je die visie gaat verwezenlijken? Ik kan me voorstellen dat veel docenten en onderwijs ondersteunend personeel teleurgesteld zijn als blijkt dat dat stuk, dat hele belangrijke stuk, wordt vergeten, overgeslagen of niet zichtbaar wordt gemaakt. Want iedereen in de school moet de visie begrijpen, zich ermee kunnen verenigen en er aan kunnen bijdragen.

Een school is geen democratie, dat vind ik echt. Een competente schoolleiding zet de lijnen uit, zorgt voor een duidelijke richting en geeft de kaders aan. Maar hoe je het pad loopt en hoe je die kaders invult bepaal je samen. Een directie kan kiezen voor werkgroepen, voor gezamenlijke sessies of voor klankbordgroepen, maar het blijft belangrijk om het met mensen uit de gehele organisatie te doen. Draagvlak, begrip en gezamenlijkheid zijn zaken die ervoor zorgen dat je leerlingen het beste onderwijs krijgen, dat werknemers de beste werkgever hebben en dat de schoolleiding de school tot nog grotere hoogten kan laten stijgen.

Wil je hierover van gedachten wisselen? Let me know!

Patricia

Overzicht houden: focus op de visie

Onderwijs, Onderwijs en leiderschap

Als je docenten vraagt waarom ze docent wilde worden zullen weinigen je antwoorden dat het voor de vakanties is. Veel jonge docenten die direct na hun eindexamen naar de lerarenopleidingen gaan, zijn geïnspireerd door hele goede of juist (in hun ogen) veel minder goede docenten. Docenten die op latere leeftijd besluiten om het onderwijs in te gaan zijn vaak op zoek naar een meer betekenisvolle baan, naar zingeving. Zelf behoor ik tot die laatste categorie. Na jarenlang in diverse sales-functies te hebben gewerkt wilde ik graag meer verdieping. Ik wilde dat ik in mijn werk echt iets kon betekenen voor anderen. Als docent heb je zeker die mogelijkheid. Maar met het kiezen voor een onderwijsbaan en een enigszins idealistische intentie ben je er niet.

Op het moment dat je die docent bent moet je je goed afvragen wat voor docent je wilt zijn. Wat is je visie op onderwijs, op leren, op je functie? Waar ga je je op richten? Wat worden jouw pijlers waar je altijd op terug kunt vallen en die je altijd zullen helpen en steunen als je even bent vergeten waarom je ook alweer het onderwijs in wilde?

Een visie helder hebben en er naar handelen is niet iets wat alleen thuis hoort bij schoolleiders en bestuurders. Het is niet een mooie zin in een schoolgids. Een visie is een leidraad, een concept dat je helpt altijd het bos te blijven zien. Maar hoe kom je bij een visie? Aan docenten die net weer het schooljaar zijn gestart en misschien nu al leerlingen hebben verwijderd, strafwerk hebben uitgedeeld, ‘s avonds uitgeblust op de bank zitten en bedolven worden onder bergen administratief werk zou ik willen zeggen: waarom wilde je dit eigenlijk ook alweer? Schrijf op wat je verwachtingen zijn: van je school, je leerlingen, maar vooral van jezelf. Bedenk dan eens wat voor docent je wilt zijn: vind je vooral je vak heel belangrijk of richt je je liever meer op het pedagogische aspect van de baan? Hoe ziet jouw ideale werkomgeving eruit en wat is de realiteit? Door op deze manier eerlijk te reflecteren en op te schrijven wat je heel belangrijk vindt zul je dichter bij jouw eigen visie komen. Belangrijk! Vervolgens zou je je gevonden visie elke dag moeten uitspreken en je bedenken of je doet wat je zegt en doet wat je wilt.

Als docent heb je vooral met leerlingen te maken. Je hebt het meeste invloed op het reilen en zeilen van de school door je vooral te richten op je kerntaak, op het primaire proces, op de leerling. Elke dag mensen proberen te inspireren, coachen, begeleiden, ondersteunen en op het rechte pad houden…dat is geen makkelijke opgave, maar wel de belangrijkste taak binnen een school. Je bent niet alleen! Als jij helder hebt wat jouw visie is dan kun je op zoek naar mensen die dezelfde idealen aanhouden. Samen ben je sterker, beter en invloedrijk. Samen kun je inspireren maar ook geïnspireerd worden. Investeer in je Persoonlijk Leer Netwerk (PLN) en zoek companen waarmee je niet alleen het onderwijs beter maakt, maar vooral je werkomgeving idealer maakt. Houd de focus op de visie!

Patricia

Overzicht houden: focus op wat je wilt bereiken.

Onderwijs

Van de week las ik een tweet van iemand die al in tijdnood kwam nog voor de eerste schoolweek was begonnen en zich zorgen maakte over hoe dat moest als ze weer aan de slag ging. Tijdnood. Een veelgehoorde klacht binnen het onderwijs en ook nog eens eentje die door mensen die niet in het onderwijs werken vaak niet begrepen wordt. “Jullie” hebben immers toch 12 weken vakantie en je geeft maar een les of 25 in de week…

Een fulltime docent moet net als iedere andere fulltimer zo’n 1659 klokuren per jaar maken. Doordat een docent meer vakantie heeft moet een docent gemiddeld dus meer uren per week maken. Dat vindt eigenlijk ook niemand een probleem. Zeker niet als je de vakanties ziet als lesvrije periodes en bepaalde werkzaamheden in deze tijd inpast. Het grote verschil in de tijdsdrukervaring zit hem volgens mij in de schoolbel, het lesrooster en het steeds uitbreidende takenpakket van een docent. Als docent kun je vaak niet je eigen tijd indelen en daarom heb je een strakke organisatie nodig om alles wat je moet en wilt doen, ook daadwerkelijk te doen.

Voordat je een systeem kiest moet je jezelf afvragen waar je behoefte aan hebt. Wil je graag altijd alles online bij de hand hebben? Wil je je vooral richten op je docentschap? Je mentortaken? Andere taken die je hebt binnen de organisatie? Nadat je je dit hebt afgevraagd, kun je opschrijven wat je zou helpen om die taken nog beter en efficiënter uit te voeren. Kies vervolgens een systeem dat je voor langere tijd gaat gebruiken. Kies je bijvoorbeeld voor Evernote om al je presentaties, notities, checklists, etc. in bij te houden, werk dan voor dit soort doeleinden niet ook nog met Trello en Google Drive. Houd het simpel en overzichtelijk. Duik in de applicatie door blogs te volgen, je op Facebook aan te sluiten bij groepen die dit tot hun key onderwerp hebben gemaakt en wordt expert.

In plaats van jezelf gek te maken met gedachten en uitingen dat je nergens tijd voor hebt,kun je beter gewoon aan de slag gaan. Door elke avond een to do-lijstje te maken en daarin je drie prioriteiten van de komende dag te benoemen blijf je gefocust en is de kans dat je daadwerkelijk zaken van je to do afstreept veel groter. Afstrepen geeft overigens een heerlijk, tevreden gevoel, dus zorg dat je begint met de kleine, makkelijk te volbrengen taken, want dat streept zo lekker weg!

Heb je in de vakantie bedacht dat je echt wat aan je professionalisering gaat doen? Maak dan nu concreet wat je wilt leren. Schrijf het op, visualiseer je doel en begin niet te groot. Stel dat je je Powerpoints dit jaar echt wilt vervangen door interactieve Nearpod presentaties, zorg dan dat je hiervoor elke week tijd inplant in je agenda. Door het in te plannen, maak je er een prioriteit van en is de kans groter dat je er echt wat aan doet. Begin niet te groot. Tijd kun je besteden aan het lezen over de applicatie, op YouTube bekijken wat anderen ermee doen, op Pinterest lesideeën verzamelen, een (online) cursus of training volgen of gewoon lekker zelf aan de slag gaan en al doende te leren hoe je ermee werkt.

Heb jij suggesties, goede tips of een perfect systeem om je werkzaamheden zo te organiseren dat je minder stress ervaart? Ik ben er erg benieuwd naar en hoor het graag!

Patricia